Inwestycje zagraniczne
Inwestycje zagraniczne, przez pojęcie „i.z.” rozumie się dwie grupy zjawisk. 1. Z mikroekonomicznego punktu widzenia oznaczają one lokaty (inwestycje) kapitałowe przedsiębiorstw (lub jednostek) określonego kraju za granicą. Celem ich może być założenie plantacji, budowa kopalni, uruchomienie zakładów przemysłu przetwarzającego miejscowe surowce, budowa zakładów montażowych, tworzenie filii przedsiębiorstwa dokonującego inwestycji, a także zakup akcji przedsiębiorstw przemysłowych czy usługowych innych krajów. I.z. rozwijają się zwłaszcza w warunkach kapitalizmu monopolistycznego i dokonywane są przede wszystkim przez wielkie przedsiębiorstwa (korporacje) typu monopolistycznego, największych krajów kapitalistycznych. Celem i.z. wielkich przedsiębiorstw kapitalistycznych jest zapewnienie lub ułatwienie dostępu do zasobów surowcowych i do rynków zbytu za granicą, wzmocnienie pozycji konkurencyjnej, a nawet zdobycie pozycji monopolistycznej na rynkach innych krajów. Mogą mieć one na celu także „ominięcie” barier celnych, przez lokalizację własnych przedsiębiorstw na obcym obszarze celnym, silnie chronionym barierami celnymi (np. w EWG). Początkowo do I wojny światowej największymi inwestorami za granicą były wielkie przedsiębiorstwa angielskie, francuskie, niemieckie, belgijskie, holenderskie, a następnie także włoskie, szwedzkie, japońskie i amerykańskie (USA). Od I wojny światowej, a zwłaszcza po II wojnie światowej, coraz silniejszą, a współcześnie dominującą pozycję zdobyły w tej dziedzinie największe korporacje Stanów Zjednoczonych. 2. Przez pojęcie „i.z.” rozumie się także w ujęciu makroekonomicznych, tj. z punktu widzenia gospodarki narodowej jako całości (od czasu teorii J. M. Keynesa), nadwyżkę eksportu nad importem. Nadwyżka eksportowa porównywana jest z tzw. popytowym efektem inwestycji. Oznacza ona wzrost efektywnego popytu (ze strony zagranicy) na dobra wytwarzane. w danym kraju, bez natychmiastowego powiększania ich podaży. W rozwiniętych krajach, przy nie wykorzystanych czynnikach produkcji, nadwyżka eksportowa pobudzić może ożywienie koniunkturalne uruchamiając mechanizm mnożnika handlu zagranicznego. Stąd nadwyżkę eksportu nad importem określa się mianem i.z. Nomenklatura ta stosowana jest m. in. w opracowaniach ONZ.
Najnowsze komentarze