Greshama prawo

Greshama prawo, jedno z praw obiegu pieniądza, sformułowane w proklamacji wydanej w 1560 przez angielską królową Elżbietę, której skarbnikiem i doradcą finansowym był kupiec T. Gresham. Znajdujemy je poza tym w rozprawie M. Kopernika Monetae cudendae ratlo (Sposób bicia monety), napisanej dla Zygmunta Starego prawdopodobnie w 1526 i dlatego p.G. bywa nazywane też „prawem Kopernika”. Najlapidarniejsze sformułowanie p.G. głosi: moneta gorsza wypiera z obiegu monetę lepszą. „Lepsza” i „gorsza” oznacza odpowiednio monety o wyższej i niższej wartości materiału pieniężnego przy ich równej wartości nominalnej, oznaczonej przez władze monetarne. Korzystniej jest więc tezauryzować, dokonywać płatności zagranicznych lub przetapiać i sprzedawać jako towar te monety, które mają wyższą wartość wewnętrzną. Stąd też w jednokruszcowym systemie pieniężnym (walutowy system) monety pełnowartościowe przechodzą do pełnienia funkcji pieniądza światowego i środka gromadzenia skarbów, w cyrkulacji krajowej pozostają zaś monety niepełnowartościowe, lżejsze, starte lub okrojone. W systemie dwukruszcowym (bimetalizm) rynkowy stosunek wartości złota i srebra odchyla się nieuchronnie od stosunku ustawowego i w warunkach swobody bicia monet opłaca się monety z kruszcu o wyższej wartości rynkowej przechowywać lub przetapiać i sprzedawać na rynku. Dlatego w systemach dwukruszcowych obiega właściwie w danym okresie jeden z kruszców, tylko „gorszy”, tzn. ten, którego rynkowy stosunek wartości do drugiego kruszcu jest niższy od ustawowego. W przypadku gdy państwo nie ustala kursu prawnego, nie istnieją również podstawy do działania p.G. O. Lange p.G. podaje jako przykład praw ekonomicznych wynikających z oddziaływania nadbudowy.